Νόσος του Πάρκινσον
Νόσος του Πάρκινσον
Η νόσος του Πάρκισον είναι μία προοδευτική νευροεκφυλιστική πάθηση που χαρακτηρίζεται από διαταραχές της κίνησης και του ελέγχου της στάσης (ισορροπία). Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1 εκ. άτομα με νόσο του Πάρκινσον στην Ευρώπη, ενώ ο αριθμός αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030. Ο επιπολασμός της νόσου αυξάνεται σταθερά με την ηλικία. Η αναπηρία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε στάδιο της νόσου και είναι εκτεταμένες οι επιπτώσεις στα άτομα και τους οικείους τους.
Οι πάσχοντες αντιμετωπίζουν αυξημένες δυσκολίες στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. Πιο συγκεκριμένα επηρεάζεται η βάδιση, οι μετακινήσεις, η ισορροπία και η στάση του σώματος. Αυτό οδηγεί σε μειωμένη ανεξαρτησία, αδράνεια και κοινωνική απομόνωση με αποτέλεσμα τη μείωση της ποιότητας ζωής. Από φαρμακευτικής άποψης η λεβοντόπα αποτελεί την καταλληλότερη θεραπεία, ωστόσο ακόμα και με τη βέλτιστη φαρμακευτική διαχείριση, οι πάσχοντες εξακολουθούν να εμφανίζουν επιδείνωση της σωματικής λειτουργίας. Η εν λόγω πολυδιάστατη πάθηση επιδέχεται διεπιστημονική προσέγγιση με συμπερίληψη θεραπειών αποκατάστασης στη φαρμακολογική και νευροχειρουργική θεραπεία.
Οι φυσικοθεραπευτές έχουν στόχο τη μεγιστοποίηση της λειτουργικότητας και την ελαχιστοποίηση των δευτερογενών επιπλοκών μέσω της κινητικής αποκατάστασης και της εκπαίδευσης για την υποστήριξη ολόκληρου του ατόμου. Η φυσικοθεραπεία επικεντρώνεται:
• Μεταφορές του βάρους του σώματος
• Στάση του σώματος
• Λειτουργία των άνω άκρων
• Βελτίωση & διατήρηση της ισορροπίας
• Μείωση των πτώσεων
• Βάδιση & μετακίνηση
• Φυσική ικανότητα & καθημερινή δραστηριότητα
• Αίσθημα ανεξαρτησίας, ασφάλειας & ευεξίας
Πτώσεις και νόσος Πάρκινσον
Μιλώντας πιο συγκεκριμένα, οι πτώσεις μεταξύ των ατόμων με Πάρκισον είναι συχνές και επανειλημμένες. Τα άτομα με Πάρκινσον έχουν διπλάσιες πιθανότητες να υποστούν πτώση από ό,τι ο υγιής ηλικιωμένος πληθυσμός. Οι επαναλαμβανόμενες πτώσεις θέτουν σε κίνδυνο την υπόλοιπη σωματική υγεία των ατόμων και έχουν συνέπειες που αφορούν πιθανά κατάγματα, ακινησία και φόβο πτώσης, εξάρτηση από άλλα άτομα και κοινωνική απομόνωση. Ο ισχυρότερος παράγοντας πρόγνωσης για μελλοντικό κίνδυνο είναι το αν υπάρχει προηγούμενη πτώση.
Μερικά από τα σημεία και συμπτώματα είναι:
• Διαταραχή προσανατολισμού
• Νοητική δυσχέρεια
• Λανθασμένη κινητική εκτίμηση
• Απόσπαση της προσοχής
Υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η τακτική άσκηση μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για άτομα µε Πάρκινσον για τη διατήρηση του ελέγχου της στάσης, της κινητικότητας, των καθημερινών δραστηριοτήτων και της γενικής διαχείρισης των συμπτωμάτων. Ένα πολυδιάστατο μοντέλο που συνδυάζει λειτουργικές ασκήσεις µε στρατηγικές συμπεριφοράς είναι πιθανό να έχει μεγαλύτερη επίδραση στη μείωση των πτώσεων.
Ο φυσικοθεραπευτής δομεί ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα ασκήσεων που προσαρμόζεται στην οικία του ασθενή, με στόχο την αυτονομία του. Οι συνεδρίες φυσικοθεραπείας πρέπει να περιλαμβάνουν ειδικές για την ασθένεια ασκήσεις και στρατηγικές για την αστάθεια, χρήση της κινητικής επανεκµάθησης και της γνωστικής επίγνωσης. Πιο συγκεκριμένα τα προγράμματα περιλαμβάνουν:
• Ασκήσεις για τον έλεγχο της στάσης
• Μυϊκή ενδυνάμωση με στόχο την ομαλή βάδιση
• Στρατηγικές για τη μείωση του παγώματος, ‘’Freezing’’
• Ενθάρρυνση της σταθερότητας
• Ανατροφοδότηση για την προώθηση της μάθησης
• Κίνητρα για προσκόλληση και συνέπεια στο πρόγραμμα
Καθώς δεν προβλέπεται η πρόοδος που θα έχει η νόσος, τα προγράμματα άσκησης μεταβάλλονται και ενδέχεται να υπάρχουν περίοδοι πλήρους αυτονομίας του ατόμου. Στόχος είναι η συνεχής αξιολόγηση και επαναπροσδιορισμός των αναγκών και προβληματισμών που θέτουν οι ασθενείς και οι φροντιστές του.