Οστεοαρθρίτιδα: νέα δεδομένα στη φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση.
Οστεοαρθρίτιδα: νέα δεδομένα στη φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση.
Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι η συχνότερη πάθηση των αρθρώσεων και ο επιπολασμός αυτής της ρευματικής νόσου αυξάνεται με την ηλικία και προσβάλει κυρίως το ισχίο και το γόνατο. Με βάση την ακτινογραφική διάγνωση, το 5% έως 15% των ατόμων ηλικίας 55 ετών πάσχουν από ΟΑ ισχίου, ενώ το 10% έως 30%, ίδιας ηλικία, πάσχουν από ΟΑ γόνατος. Λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της αύξηση της παχυσαρκίας, τα ποσοστά ΟΑ είναι όλο και αυξανόμενα.
Τα άτομα με ΟΑ, είτε γόνατος είτε ισχίου, βιώνουν:
• Πόνο
• Δυσκαμψία
• Αίσθημα τριγμού
• Μειωμένο εύρος κίνησης
• Φλεγμονώδεις καταστάσεις
H καθημερινότητα δύναται να δυσκολέψει όσο προοδεύουν τα συμπτώματα της πάθησης, με τις δραστηριότητες να γίνονται προβληματικές. Ο συνδυασμός με τους ψυχολογικούς παράγοντες των ατόμων, θέτουν τα άτομα σε έναν φαύλο κύκλο αδράνειας, με αποτέλεσμα να επέρχεται μυϊκή αδυναμία και ακόμη περισσότερος περιορισμός στις καθημερινές δραστηριότητες.
Η πιο διαδεδομένη και ενδεδειγμένη μέθοδος αντιμετώπισης πέραν της χειρουργικής επέμβασης και της φαρμακευτικής αγωγής είναι η Φυσικοθεραπεία. Η παρέμβαση του φυσικοθεραπευτή αποτελείται από τεχνικές κινητοποίησης, ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης, αερόβιες ασκήσεις και εκπαίδευση του πάσχοντος ατόμου με στόχο:
• Την αποτελεσματική μείωση των επιπέδων πόνου
• Τη βελτίωση της κινητικής λειτουργικότητας
Μία από τις προσεγγίσεις για την αύξηση των επιπέδων δραστηριότητας είναι η διαβάθμιση αυτής και η προσαρμογή της στις ανάγκες και την ανοχή του ασθενή. Με τον αυξανόμενο επιπολασμό της ΟΑ, υπάρχει ανάγκη για αποτελεσματικές και οικονομικά αποδοτικές παρεμβάσεις για τη διαχείριση των συμπτωμάτων ΟΑ ισχίου και γόνατος. Επιγραμματικά, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ολλανδικής Εταιρίας Φυσικοθεραπείας, περιλαμβάνονται οι: ενημέρωση, φυσική άσκηση, δύναμη και σταθερότητα, χωρίς περιορισμό στον αριθμό των φυσικοθεραπευτικών συνεδριών που πραγματοποιούνται.
Διάφορα πρωτόκολλα έχουν αναπτυχθεί με μικρές διαφορές μεταξύ τους και αυτό γιατί πριν από οποιαδήποτε παρέμβαση πραγματοποιείται αξιολόγηση και κλινική εκτίμηση της κατάστασης του κάθε ατόμου, μαζί με τη θέσπιση στόχων. Όσον αφορά την ΟΑ γόνατος προτείνεται ανεπιφύλακτα η ενδυνάμωση, διατάσεις και εφαρμογή λειτουργικών δραστηριοτήτων. Πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιούνται τεχνικές κινητοποίησης της άρθρωσης του γόνατος, τεχνικές χαλάρωση των μαλακών μορίων μέσω της μάλαξης, διάτασης των μυϊκών δομών και θεραπευτική ενδυνάμωση με λειτουργικές ασκήσεις. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο μέσος γλουτιαίος μυς είναι πρωταρχικός σταθεροποιητής του κάτω άκρου στο μετωπιαίο επίπεδο και πραγματοποιεί απαγωγή του άκρου. Ενώ δεν επιδρά άμεσα στην άρθρωση του γόνατος, ελαχιστοποιεί με τη δράση του τις δυνάμεις που προκαλούν τραυματισμούς στο γόνατος. Παρόμοια δράση έχει και ο έσω πλατύς μυς στην κατάφυση του τετρακεφάλου όμως η εκγύμνασή του μπορεί να παρεμποδίζεται από τη πρόοδο της ΟΑ και το μειωμένο εύρος κίνησης του γόνατος. Βασικές οδηγίες που δίνονται και πρέπει να τηρούνται είναι πριν την αύξηση του φορτίου των ασκήσεων:
• Επιτυχής πραγματοποίηση 3ων σετ από 8-12 επαναλήψεις χωρίς πόνο ή δυσφορία.
• Απουσία μυϊκού πόνου ή αύξησής του στις αρθρώσεις εντός 24ώρου μετά από μία συνεδρία θεραπείας.
Η άσκησης είναι το αποτελεσματικότερο μη χειρουργικό μέσο αντιμετώπισης της ΟΑ γόνατος και ισχίου. Σε άτομα περισσότερο δραστήρια, ακόμα και σε δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, δεν έχει αποδειχθεί συσχέτιση αύξησης συμπτωμάτων ή περαιτέρω δομικής καταστροφής. Επίσης είναι γεγονός πως η άσκηση φόρτισης της άρθρωσης του γόνατος δεν είναι επιβλαβής για τον αρθρικό χόνδρο. Τέλος, μπορούμε να πούμε με σιγουριά πως οι συστάσεις αφορούν την εκπαίδευση και τις συμβουλές στον ασθενή, ασκήσεις ενδυνάμωσης, αερόβια άσκηση και απώλεια βάρους όταν είναι απαραίτητο.
